De productiviteit in de bouw moet omhoog om te kunnen voldoen aan de enorme vraag naar woningen in Nederland. VDL De Meeuw stelt, om dat te kunnen realiseren, dat een gebouw beschouwd moet worden als een product en niet als een project. “In onze nieuw in te richten fabriek in Oirschot kunnen we 500 woningen bouwen. Dat is een start. Opschalen doen we in vergelijkbare batches tot een geplande productie van 2.500 woningen per jaar”, vertelt operationeel directeur Bram van Rijt.
De bouw kenmerkt zich door maatwerk, merkt Joziene van de Linde, managing director van VDL De Meeuw op. “Opdrachtgevers zeggen nog vaak hoe een woning eruit moet komen te zien, in plaats van waar het aan moet voldoen. Als je een auto koopt, zeg je ook niet wat voor soort stuur erin moet komen. Dat doen we nog wel in de bouw. De markt maakt zich onterecht zorgen dat gebouwen saai en lelijk zijn, want als je goed naar je klant luistert en weet wat de wensen zijn, kun je ook productmatig hele mooie gebouwen maken.”
Een nieuwe wijk in Nijmegen met ongeveer 500 woningen, gerealiseerd binnen 3 jaar.
Productmatig denken
Productmatig denken staat centraal bij VDL De Meeuw. Van Rijt: “Bij de bouw van een woning denken wij van tevoren na waar een woning allemaal aan moet voldoen, maar denken we ook na over hoe we het gaan maken. De woning bestaat hierbij uit verschillende modules. Die kun je samenstellen naar de specifieke eisen van een specifieke klant bij een specifiek project. Samenwerking met de klant is hierin de sleutel. Wat wij vooral doen is praten over wat de klant nodig heeft en op basis van die gesprekken configureren we woongebouwen met de bouwmodules die we hebben, het gebouw dat de klant nodig heeft.”
In deze gesprekken komen totaal andere onderwerpen aan de orde dan bij de traditionele gesprekken, zegt Van de Linde. “Vroeger was een klant gewend om te vragen wat voor soort kraan er in hun appartement zou zitten. Maar als je in een woning woont, denk je niet de hele dag aan die specifieke kraan. Dan denk je aan of je een prettige woonomgeving hebt en of je huis comfortabel is. Je hebt het over de kpi’s van wonen.”
Bijkomende kosten
In de fabriek in Oirschot is VDL De Meeuw in staat om met de modulaire bouwtechniek vijfhonderd vierkante meter gebouw per dag te maken. Dat zijn ongeveer twaalf woningen. Hiermee wordt de bouwtijd gehalveerd. Daarnaast wordt er in de planvorming ook flinke tijdswinst geboekt. Van de Linde: “De bouw kent bijkomende kosten. Kosten voor engineers, constructeurs en architecten. Met onze manier van werken hebben we al die bijkomende kosten al gemaakt in het ontwerpen van de kant-en-klare moduels. Dat betekent dat je de hele fase van het construeren van een maatwerkgebouw kunt overslaan. Wij stellen hiervoor onze configurator beschikbaar aan bijvoorbeeld architecten. Zij kunnen, zonder dat ze een constructeur nodig hebben, met onze bouwblokken hun eigen ontwerp en gebouw samenstellen. Waarna wij dat gebouw kunnen produceren.”
Van de Linde benadrukt dat bij het modulaire bouwsysteem veel aandacht is voor uitstraling en kwaliteit. In het ontwerp van de modules zijn een groep architecten betrokken. “In deze samenwerking gaat het over zaken als: kun je voldoende plasticiteit maken in een gevel? Of: kun je verschillende ontsluitingsoplossingen in een woning maken? Op deze manier kunnen wij een kwalitatieve woningbeleving realiseren.”
Gevoel voor maatwerk
Modulair bouwen doet steeds meer zijn intrede in permanente woningbouw. Van de Linde: “Aanvankelijk werden wij veel gevraagd voor de bouw van tijdelijke woningen. De woonbeleving werd niet zo belangrijk gevonden. Maar vijftien jaar tegenover containerwoningen wonen, ervaart niemand als tijdelijk. Wij geloven dat onze modules zo slim zijn dat je een standaardproduct kunt maken met gevoel voor maatwerk. Het is zeker niet one size fits all.”
Modules op elkaar stapelen
Nadat een woning is geconfigureerd en in de fabriek wordt geproduceerd, kan het worden geplaatst. Dat plaatsen of assembleren is volgens Van Rijt alsof je een huis van lego bouwt. “Op de bouwplaats is het een kwestie van de verschillende modules op elkaar stapelen. Vervolgens komt er een monteur langs die de gevel netjes afwerkt en de installaties worden gekoppeld. Daarna zijn we weer weg. Hiermee voorkom je veel gedoe omdat je in de fabriek veel meer controle hebt. Op de bouwplaats heb je altijd het gedoe van de omvang van een project. Dat er dingen vergeten zijn of er is ergens niet over nagedacht. Naarmate gebouwen groter worden, duurt de afwerking ook langer. Wij hebben eerder dit jaar zeven appartementengebouwen opgeleverd in Nijmegen. Elk gebouw bestond uit zeventig tot tachtig appartementen. Per gebouw waren we ongeveer acht weken bezig met de afwerking. Dat is op geen enkel manier haalbaar op de traditionele manier van bouwen.”
Modulaire woningbouw is niet alleen interessant voor tijdelijke woningen en buitenlocaties, merkt Van de Linde op. “Binnenstedelijke locaties zijn ontzettend interessant zijn voor onze manier van bouwen. Voordat je het weet zijn wij al weer weg. Wij hoeven geen halve binnensteden af te zetten en het vrachtverkeer dat af- en aanrijdt, is ook beperkt. Het is een enorm efficiënte manier van bouwen. Dat resulteert in een zeer lage NOx footprint. Deze is tot wel 75% lager. Voor complexe binnenstedelijke locaties is modulair bouwen dus zeker ook een oplossing.”
In de fabriek in Oirschot is VDL De Meeuw in staat om met de modulaire bouwtechniek vijfhonderd vierkante meter gebouw per dag te maken. Dat zijn ongeveer twaalf woningen. Hiermee wordt de bouwtijd gehalveerd. Daarnaast wordt er in de planvorming ook flinke tijdswinst geboekt. Van de Linde: “De bouw kent bijkomende kosten. Kosten voor engineers, constructeurs en architecten. Met onze manier van werken hebben we al die bijkomende kosten al gemaakt in het ontwerpen van de kant-en-klare moduels. Dat betekent dat je de hele fase van het construeren van een maatwerkgebouw kunt overslaan. Wij stellen hiervoor onze configurator beschikbaar aan bijvoorbeeld architecten. Zij kunnen, zonder dat ze een constructeur nodig hebben, met onze bouwblokken hun eigen ontwerp en gebouw samenstellen. Waarna wij dat gebouw kunnen produceren.”
Van de Linde benadrukt dat bij het modulaire bouwsysteem veel aandacht is voor uitstraling en kwaliteit. In het ontwerp van de modules zijn een groep architecten betrokken. “In deze samenwerking gaat het over zaken als: kun je voldoende plasticiteit maken in een gevel? Of: kun je verschillende ontsluitingsoplossingen in een woning maken? Op deze manier kunnen wij een kwalitatieve woningbeleving realiseren.”